İki ay kadar önce sizlere Paganini’den ve onun nasıl kendisinden sonra gelen pek çok besteciyi etkilediğinden söz etmiştim; hani Brahms, Liszt, Johann Strauss, Rachmaninoff gibileri. Hani Franz Schubert, “Paganini’nin Adagio’sunu söyleyen bir meleği dinledim,” demiş ya. Hani şu “Şeytanın Kemancısı” olarak bilinen, çağımızın en ünlü rock gitaristleri Jimmy Hendrix ya da Chuck Berry gibileriyle kıyaslanan 19. yüzyılın rock yıldızı İtalyan Niccolo Paganini.

Zamanının avangard’ı Paganini. Bestelerinin uygulanmadığı müzik aleti kalmamış; kemandan piyanoya, gitardan klarnete, trompetten akordeona, tam orkestraya. Ona döneceğim bir kez daha, hayranım adamın bestelerine anlaşılacağı üzere.
Bu defa farklı bir şey yapacağım. Vivaldi’nin çok ama çok ünlü “La Campanella”sının (Küçük Çanlar) orijinal keman ve Liszt tarafından piyanoya uygulanmış hallerini sunacağım sizlere.
“La Campanella” aslında Paganini’nin 1826’da bestelediği ve ertesi yıl Milano’da, “La Scala” sahnesindeki prömiyerinde bizzat kendisinin çaldığı, üç bölümlük “2 no.lu Si Minör Keman Konçertosu”nun son bölümünü oluşturan bir “Rondo” niteliğindedir. Müzik sözlüğü “Rondo”yu “Ana temanın aralarına karşıt karakterdeki bölmelerin yerleştirilmesiyle tekrar ettiği, genelde halk müziğine dayanan hızlı ve canlı müzik” olarak tarif ediyor. Bu eserde gerek keman gerek orkestra zaman zaman küçük bir çan sesini taklit eder. Bu nedenle “La Campanella” olarak anılagelmiştir. Pek kolay değildir “La Campanella”yı çalmak; zordur baş etmek, ileri düzeyde teknik gerektirir.
Macar besteci Franz Liszt “La Campanella”dan öylesine etkilenmiş ki, tutmuş “Grandes études de Paganini” (Paganinin’nin Büyük Etütleri) adıyla bestelediği altı etüdün üçüncüsünde piyano solo parçası olarak kullanmış. Piyanonun çan sesini taklit etmesi de ilginç!
Yukarıda eserin özgün keman halinin çok genç, henüz 23 yaşındaki İsveçli Daniel Lozakovich’in tarafından yorumunu sundum sizlere. Daha 15 yaşındayken Deutsche Grammophon ile sözleşme imzalayan ve şimdiden dört albümü yayınlanan Lozakovich, bu kayıtta Paris’te her yıl Hastaneler Vakfı yararına düzenlenen “Pièces jaunes” (Sarı Parçalar) festivalinde çalıyor. Eşlik eden “Lamoureux Orkestrası”nı Lionel Bringuier yönetiyor.
♦♦♦
Şimdi de sırada Franz Liszt’in “La Campanella”sının 2013 yılında BBC Promenad Konserlerinde Japon piyanist Nobuyuki Tsujii tarafından “bis” parçası olarak sunumu. Özellikle seçtim bu piyanisti. Kaç kişi tanır “mikroftalmi sendromu” denen bir hastalık nedeniyle kör olarak doğan bu dahiyi?