Fransız sosyolog Franck Gaudichaud’nun 1970’lerin başında Şili’de üç yıl süren Halk Birliği (Unitad Popular) dönemini “tarihi tersinden yazmak” yaklaşımı ışığında irdelediği Şili 1970 – 1973: Dünyayı Sarsan Bin Gün adlı kitabı, Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı.
Franck Gaudichaud’nun, sekiz yüz sayfayı aşan doktora tezinden hareketle kaleme aldığı Şili 1970 – 1973: Dünyayı Sarsan Bin Gün, Ayrıntı Yayınları’nın Tarih dizisinde yerini aldı. Şili siyasî deneyiminin içerdiği çok yönlü düşünce yoğunluğunu ve karmaşık mücadele süreçlerini akademik söylem düzeninden ötelere taşıyarak açık sözlü, yenileyici, nesnel ama adanmış bir kavramsal tarih yazımının “militan” yaklaşımıyla okura aktaran çalışmayı Fransızca aslından dilimize Emirhan Oğuz çevirdi.
Gaudichaud, “Üçüncü Dünya” solunun farklı siyasî kesimlerince kullanılan gelenekçi kuram çerçevelerine sıkışmayarak, “Şili’ye özgü sosyalizm yolu” diye bilinen bu kendine özgü “kolektif devrimci süreci” resmî olarak iktidarda olan Halk Birliği’nin sosyalizme geçiş uygulamalarıyla bağıntılı ama ondan farklı olarak ortaya çıkan ya da yeniden biçim bulan “Kurucu Halk İktidarı” kavramı ekseninde takip ediyor. “Sanayi Kordonları”, “Komünal Kumandalar”, “işçi katılımı”, “doğrudan halk tedariği”, “işçi denetimi” bu büyük deneyimin kolektif boyutunu yeniden canlandıran olgulardan sadece birkaçıdır. Gaudichaud, muazzam bir yazılı kaynaklar okyanusu ile yıllara yayılan meşakkatli sözlü tarih araştırmalarını, siyaset bilimiyle sosyolojiyi ve çağdaş tarih yazımının kavramsal birikimini birleştiren özgün eleştirel yaklaşımıyla bu bin gün boyunca gerçekleşen çok bileşenli toplumsal hareketlerin ve işçi mücadelelerinin gerçek bir panoramasını çiziyor. Şili devrimci hareketinin dinamiklerini, partili siyasî yapıların süreç boyunca izledikleri “merkezci” siyaset tarzlarının eleştirisinden kaçınmadan, “aşağıdan devrim” pers-pektifinden görerek yeniden inşa ediyor. Şili solunun tartışmalarını, pratiğini ve stratejilerini irdelerken geleneksel siyaset merkezleri ve yeni toplumsal hareketler, parti örgütleri ve sendikalar, hükümetin “yukarıdan” kurumsal dönüşüm ısrarı ve pratikte onun programını “aşağıdan devrim” basıncıyla aşan toplumsal militantizm arasındaki karmaşık, bazen de gerilimli ilişkileri inceliyor.
Şili 1970 – 1973: Dünyayı Sarsan Bin Gün, elli yıl önce halkoyuyla seçilmiş sosyalist bir iktidarı on binlerce emekçinin katledilmesi pahasına ortadan kaldıran ve Şili’yi günümüz küresel liberal ekonomisinin vahşi zafer yolu için tarihsel bir deney laboratuvarına dönüştürecek faşist darbeye yol açan “gerçek” olayların yeniden yorumlanmasına imkân sunan devasa bir fresk…
FRANCK GAUDICHAUD
Siyaset biliminde Paris VIII Üniversitesi’nden doktora derecesine sahip olan Franck Gaudichaud, Grenoble Üniversitesi’nde İspanyol-Amerikan uygarlığı ve tarihi alanında öğretim görevlisidir. Şili ve çağdaş Latin Amerika üzerine çok sayıda makalesi ve aralarında en son Venceremos: Expériences chiliennes du pouvoir populaire [Şili Halk İktidarı Deneyimleri, 2023] adlı kitabın da yer aldığı çeşitli kitapları bulunmaktadır. Poder popular y cordones industriales… 1970-1973 [Halk İktidarı ve Sanayi Kordonları, 2004); Operación Cóndor. Notas sobre elterrorismo de estado en el Cono sur [Kondor Operasyonu. Güney Konisinde Devlet Terörizmi Üzerine Notlar, 2005]; Chili 1970-1973. Mille jours quifirent trembler le monde (Chili 1970-1973. Dünyayı Sarsan Bin Gün,2013); Fin de partie? Amérique latine, les expériences progressistesdans l’impasse 1998-2019 [Partinin Sonu? Latin Amerika, İlerlemeci Deneyimler Çıkmazda, 2020] ve Gouvernements progressistes en Amérique latine1998-2018 [Latin Amerika’da İlerlemeci Hükümetler, 2021] bu kitaplar arasındadır. Le Monde Diplomatique’e de katkıda bulunan Gaudichaudayrıca Le Volcan latino-américain: Gauches, mouvements sociaux etnéolibéralisme [Latin Amerika Volkanı: Sol Hareketler, Toplumsal Hareketler ve Neoliberalizm, 2008] ve Amérique latine, émancipation enconstructions [Latin Amerika, Yeni Kimliklerin Kuruluşu, 2012] başta olmak üzere çok sayıda kolektif kitabın editörüdür. “France Amérique Latine” adlı küreselleşme karşıtı derneğin eş başkanlığını sürdüren Gaudichaud www.rebelion.org web sitesinin eş editörlüğünü yapmakta ve Contre Temps ve Dissidences dergilerinin yayın kurullarında yer almaktadır.