Mete Tunçay, 1960’lı yılların başından itibaren Türkiye’de, Sovyetler Birliği’nde ve Federal Almanya’da topladığı ve çeşitli kitap ve dergilerde yayınladığı belge, gazete, dergi, broşür ve kitapçıklardan oluşan arşivini TÜSTAV’a bağışladı. Arşiv, vakfın internet sitesinde erişime açıldı.
Türkiye’de işçi ve sol hareket tarihi konusunda ilk bilimsel çalışmaları yapmış olan Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV) üyesi Mete Tunçay, 1960’lı yılların başından itibaren Türkiye’de (kişilerden, sahaflardan ve kütüphanelerden), Sovyetler Birliği’nde (Moskova’daki Lenin Kütüphanesi ve Rusya Devrim Müzesi –bugün Rusya Tarihi Müzesi- arşivinden) ve Federal Almanya’da (TKP’nin Moskova’dan edindiği yayın kopyalarından) topladığı ve Türkiye’de Sol Akımlar (1908-1925) ve (1925-1936), Mustafa Suphi’nin Yeni Dünyası, 1923 Amele Birliği ve BKP’nin Türkçe Yayın Organı Ziya Gazetesi (1920-1923) ve Türkiye kitaplarında ve Tarih ve Toplum ile Toplumsal Tarih dergilerinde yayınladığı belge, gazete, dergi, broşür ve kitapçıklarının asıllarını ve kopyalarını TÜSTAV’a bağışladı.
Klasörler halindeki arşiv malzemesinin kaba tasnifini Erden Akbulut, dijital ortama aktarılmasını Berdan Dere yaptı. Eski Türkçe arşiv malzemelerinin transliterasyonunda Banu İşlet’ten, Rusça arşiv malzemelerinin çevirisinde Aziz Seçilmiş’ten yardım alındı.
Mete Tunçay
1936’da İstanbul’da doğdu. A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde okudu. Aynı kurumda 1961’de siyasal bilimler doktoru, 1966’da siyasal teoriler doçenti oldu. 1961’de Rockefeller bursuyla Londra İktisat ve Siyasal Bilimler Okulu’nda incelemeler yaptı.
1972-1973 yıllarında bir yıl süreyle DİSK’te araştırma uzmanlığı görevini yürüttü. 1979’da SSCB Bilimler Akademisi konuğu olarak Sovyetler Birliği’nde, 1979-1980’de Fulbright bursuyla ABD’deki Stanford Üniversitesi Hoover Kurumu’nda araştırmalar yaptı. 1987-1988’de Hür Berlin Üniversitesi Carl von Ossietzsky profesörü oldu. 1984’te Tarih ve Toplum (İletişim Yayınları) dergisini yayımlamaya başladı.
Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı’nın kuruluşunda yer aldı ve aynı kurumun yayımladığı Toplumsal Tarih dergisinin yöneticiliğini yaptı. Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü’nün kurucu başkanı olan ve aynı bölümde çalışmalarına devam eden profesör Mete Tunçay’ın pek çok çevirisi bulunmaktadır.
Yayımlanmış eserleri:
- Türkiye’de Sol Akımlar 1908-1925 (AÜ, SBF Yayınları, 1967; İletişim Yayınları, 2009),
- Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi I-II-III (AÜ SBF Yayınları, 1969; Bilgi Üniversitesi Yayınları 2006),
- Sosyalist Siyasal Düşünüş Tarihi I-II (derleme, Bilgi Yayınevi 1976),
- TC’nde Tek-Parti Yönetiminin Kurulması 1923-1931 (Yurt Yayınları, 1981),
- Eski Sol Üzerine Yeni Bilgiler (Belge Yayınları, 1982),
- Bilineceği Bilmek (Alan Yayınları, 1983),
- 1923 Amele Birliği (BDS Yayınları 1989, Sosyal Tarih Yayınları, 2009),
- Türkiye’de Sol Akımlar II, 1925-1936 (BDS Yayınları, 1991; İletişim Yayınları, 2009),
- Cihat ve Tehcir: 1915-1916 Yazıları (Afa Yayınları, 1991),
- Mustafa Suphi’nin Yeni Dünya’sı (BDS Yayınları, 1995),
- Eleştirel Tarih Yazıları (Liberte Yayınları, 2006),
- BKP’nin Türkçe Yayın Organı Ziya Gazetesi (1920-1923) ve Türkiye (Sosyal Tarih Yayınları, 2009),
- Beynelmilel İşçiler İttihadı (Erden Akbulut ile birlikte, TÜSTAV Yayınları 2009, İletişim Yayınları 2016),
- Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923) (Erden Akbulut ile birlikte, TÜSTAV Yayınları 2007, İletişim Yayınları, 2016),
- Türkiye Sol Tarihine Notlar: Tarih ve Toplum Yazıları (İletişim Yayınları, 2017).
- Bilineceği Bilmek: Türkiye’de Siyasal Gelişmenin Evreleri ve Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sol Akımlar (İletişim Yayınları, 2019).
.
