2 Nisan 2024 akşamı ekranıma düşen notla ürperdim.
Türk Sinemasını yarına taşımış çok önemli bir yapımcı ve yönetmen Türker İnanoğlu nâm-ı diğer Bay Sinema aramızdan ayrılmıştı.
Kayhan Yıldızoğlu‘ndan hemen sonra hayatımdan kopan bir başka yaprak daha, diye düşündüm o an…
Kişisel tarihimde önem arz eden; 1964 yapımı “Kadın Berberi ” ile başlayıp, 1975 de “Belalı Tatil” filmiyle noktalanan, on bir yıllık dönemde rejisörlüğünü, yapımcılığı üstlendiği Filiz Akın, İlker İnanoğlu‘nun rol aldığı filmler geldi aklıma tek tek.
Biliyorum, “Siyah beyaz, renkli, sinemaskop hatıralarımı var kılan o filmler,” desem daha doğru olacak aslında.
İzleyicinin nabzını tutan, gişe rekorları kılan, bizleri bazen harikalar, bazen “Ozz Diyarları”na taşıyan güzel duygularla, yüreğe işleyen şarkılarla kotarılmış…
Erdoğan Tünaş, Çetin Gürtop, Safa Önal senaryolu bütün o filmler…
Necdet Tosun, Sami Hazinses, Atıf Kaptan, Gülistan Güzey, Hulusi Kentmen, Nubar Terziyan, Cevat Kurtuluş, Ahmet Tarık Tekçe, Hüseyin Baradan, Nevzat Okçugil, Mürüvvet Sim, Dursune Şirin, Vahi Öz, Kayhan Yıldızoğlu, Mualla Sürer’li kadrolar….
O dev afişler, sinema fenerleri, ‘tüm artistlerin iştirakı ile’ gerçekleştirilen, görkemli gala geceleri. Suareler, suareler…
Türk- İran, Türk- İtalyan ortak yapımları…
¨Hırsız Kız”, ” Küçük Kovboy” ve daha niceleri…
Duygusal, romantik komedileri, ağır ağdalı dramları hatırlıyorum şimdi.
Erler Film’in ilk renkli filmi olan “Aşka Tövbe”yi mesela.
Bütün o zamanları…
“Erler Film, Türker İnanoğlu yılın en güzel aşk filmini iftiharla takdim eder…¨
Bu anonsu her duyduğumda heyecanlanırdım.
Günler geçsin o film bir an önce gösterime girsin isterdim.
Hele, İstiklal Caddesi girişinde hemen sağda yer alan o büyük boy film afişleri…
Türvak Sinema, Tiyatro, Televizyon Müzesi’ni kimbilir kaç kez ziyaret ettim. Bu arada “Bay Sinema”, ” Afişlerle Türk Sineması”, ” Acısıyla Tatlısıyla Yeşilçam Anıları” adlı kitapları satır altlarını çizerek, notlar alarak, çok şey öğrenip / anımsayarak okumuştum.
Yukarıda da belirttiğim gibi, 1964’de “Kadın Berberi” ile başlayıp, 1975 yılında “Belalı Tatil” filmiyle sona eren o dönemde ‘Erler Film Türker İnanoğlu‘ imzalı Filiz Akın, İlker İnanoğlu’nun rol aldığı filmleri hep bir başka sevdim, defalarca izledim. Onlar biraz da benim filmlerimdi. Ya da ben öyle olsunlar, istedim.
O filmler duygu dünyamı etkiledi, hiç kuşkusuz.
O filmlerde anlatılan masalsı, koşulsuz sevgileri, iyi kalpli, güzel, fedakâr hayal kahramanlarını gerçek sandım ve onları aşk gibi sevdim.
Kerime Nadir, Muazzez Tahsin romanlarındaki duyarlıkları hep o filmlerin bir sahnesinde, bazen Filiz Akın’ın gözlerinde, yüzünde beliren hüzünlü bir ifadede yakalardım… O filmler duygularımın, hayatımın sözcüsü oldular bir dönem. Zaten hep söylediğim gibi, Filiz Akın sadece o filmlerde değil, hayatımın da başrolündeydi. Ve hep öyle kaldı.
Fabrikalar fabrikatörü Hulusi Bey ile soyu Osmanlı Sarayı’na dayalı Mürüvvet Hanım’ın güzeller güzeli kolejli kerimeleri Filiz’in ısrarıyla, bazen Ayhan Işık’ın kullandığı siyah Buick marka otomobilin arka koltuğunda oturur, İşportacı Kiraz, Yankesici Hacer, Polis Zeynep, Assolist Suna, Cambaz Fadime, Sokak Şarkıcısı Fadik ile buluşacağımız yalıya doğru, hani nasıl derler, uçar gibi giderdik.
Kartal Tibet, Ekrem Bora, Ediz Hun, Cüneyt Arkın, İzzet Günay da eşlik ederdi bize. Bazen de Çolpan İlhan, Sadri Alışık, Suzan Avcı, Peri Han, Ömercik.
Gün olur Atina, Pire, İsfahan, Tahran sokaklarında dolaşır, Yeşilyurt’ta Muammer Karaca’nın köşkünde Aşçı Necdet’in pişirdiği yemeklerden tadar, Yumurcak ile uzay yolculuğuna çıkar, Ay Perisi’nin sonsuza yazgılı güzelliği karşısında gözlerimiz kamaşırdı. Sahi, bir de Çitlembik vardı.
Türker İnanoğlu, hiç kuşkusuz, sadece bir sinema adamı değil, aynı zamanda gerçek bir toplumbilimci ve iletişim uzmanıydı da…
İzleyiciyi, izleyicinin beklenti ve beğenilerini çok iyi tanıyor, halkın ortak dilini, değerlerini, düşlerini biliyor ve bu doğrultuda çektiği, gişede hasılat rekoru kıran filmlerle kitleleri etkiliyordu. Yumurcak’lar, Fadime’ler, Kara Murat’lar, Ayrılık, Acı Hayat, Soyguncular, Yankesici, İşportacı, Karateci Kız’lar ve diğerleri…
Kitlelerin duygu birikimi açısından toplumbilimsel bir anlam taşıyordu hepsi de.
Kaybettiğimiz ruhu yeniden bulabilmek için bir masala ihtiyacımız vardı.Türker İnanoğlu, işte bizi o masallar aracılığıyla sonrasızlık diyarlarına götürdü.
1964 -1975 dönemi Erler Film’in gelişim, atılım, yenilik arayışları, dış pazarlara açılım dönemiydi. Benim içinse, yaşadığım sürece devam edecek bir romance‘ı inşa eden, bütün o filmlerin hayat bulduğu bir zaman dilimi. (Bkz.:Ek 1 ve 2 )
Türker İnanoğlu ve Erler Film’e siyah beyaz ve renkli hatıralarımızı, en güzel duygularımızı borçluyuz aslında.
Aşkın, koşulsuz sevgilerin, masumiyetin, özverinin, sevdayla geçen senelerin en güzel halini, yüreğimizin sesini kaybememeyi o filmlerden öğrenmedik mi!
Ek 1 :
Türker İnanoğlu’nun YÖNETTİĞİ Filiz Akın filmleri:
- KADIN BERBERİ 1964
- BEYOĞLU PİLİÇLERİ 1964
- BEKARLIK SULTANLIKTIR 1964
- YANKESİCİ KIZ 1964
- MİRASYEDİ 1964
- MEYHANECİ 1964
- YANKESİCİ KIZIN AŞKI 1965
- TAMİRCİ PARÇASI 1965
- BABASINA BAK OĞLUNU AL 1965
- EFKARLIYIM ABİLER 1966
- BAR KIZI 1966
- AFFEDİLMEYEN 1966
- VUR EMRİ 1966
- KOLEJLİ KIZIN AŞKI 1966
- KADERİN CİLVESİ 1966
- AYRILIK SAATİ 1967
- PAŞA KIZI 1967
- İSTANBUL TATİLİ 1968
- HIRSIZ KIZ 1968
- BENİMDE KALBİM VAR 1968
- BEKAR ODASI 1968
- AŞKA TÖVBE 1968
- ARKADAŞIMIN AŞKISIN 1968
- SİLAHLI PAŞAZADE 1968
- SON MEKTUP 1969
- SABAH YILDIZI 1969
- LEKELİ MELEK 1969
- HÜZÜNLÜ AŞK 1969
- EFKARLI SOSYETEDE 1969
- CİLVELİ KIZ 1969
- YUMURCAK KÖPRÜALTI ÇOCUĞU 1970
- YUMURCAK 1969
- YARIM KALAN SAADET 1970
- İŞPORTACI KIZ 1970
- FADİME 1970
- YUMURCAK’IN TATLI RÜYALARI 1971
- FADİME CAMBAZHANE GÜLÜ 1971
- AYRILIK 1972
- SOYGUNCULAR 1973
Ek : 2
Türker İNANOĞLU’nun Yapımcılığını Üstlendiği FİLİZ AKIN Filmleri
- KADIN BERBERİ 1964
- BEYOĞLU PİLİÇLERİ 1964
- BEKARLIK SULTANLIKTIR 1964
- YANKESİCİ KIZ 1964
- MİRASYEDİ 1964
- MEYHANECİ 1964
- YANKESİCİ KIZIN AŞKI 1965
- TAMİRCİ PARÇASI 1965
- BABASINABAK OĞLUNU AL 1965
- BAR KIZI 1966
- AFFEDİLMEYEN 1966
- VUR EMRİ 1966
- KOLEJLİ KIZIN AŞKI 1966
- KADERİN CİLVESİ 1966
- EFKARLIYIM ABİLER 1966
- AYRILIK SAATİ 1967
- PAŞA KIZI 1967
- ARKADAŞIMIN AŞKISIN 1968
- İSTANBUL TATİLİ 1968
- HIRSIZ KIZ 1968
- AŞKA TÖVBE 1968
- SİLAHLI PAŞAZADE 1968
- BENİMDE KALBİM VAR 1968
- BEKAR ODASI 1968
- EFKARLI SOSYETEDE 1969
- SABAH YILDIZI 1969
- CİLVELİ KIZ 1969
- SON MEKTUP 1969
- LEKELİ MELEK 1969
- HÜZÜNLÜ AŞK 1969
- YUMURCAK KÖPRÜALTI ÇOCUĞU 1970
- YUMURCAK 1970
- YARIM KALAN SAADET 1970
- İŞPORTACI KIZ 1970
- FADİME 1970
- YUMURCAK’IN TATLI RÜYALARI 1971
- ÖMRÜMCE UNUTAMADIM 1971
- İKİ ESİR 1971
- GÜZEL ŞÖFÖR 1971
- FADİME CAMBAZHANE GÜLÜ 1971
- AYRILIK 1972
- OYUN BİTTİ 1972
- KARATECİ KIZ 1973
- ACI HAYAT 1973
- YUMURCAK KÜÇÜK ŞAHİT 1973 VEDA 1974
- SOYGUNCULAR 1974
- ALMANYALI YARİM 1974
- BELALI TATİL 1975
