Çoğumuz Yılmaz Güney'i daha çok oyunculuğu ile tanıdık. Oysa Yılmaz Güney'i sanat dünyasına sokan ilk şey onun yazılarıdır. Bu yüzden Yılmaz Güney, her şey olabilmeyi başarabilmiş ender insanlardan biridir. Yazdıklarını yaşadıklarından soğurmuş, soğurduklarını kamera karşısında canlandırarak perdeye aktarmış kaç insan var; değil ülkemizde dünyada dünyada bile?

Mısırlı feminist aktivist, yazar, romancı, doktor ve psikiyatrist Neval El Seddavi hayatını kaybetti. "Arap dünyasının Simone de Beauvoir"ı ya da "İsis'in kızı" olarak tanınan Seddavi, kadının kimliği ve toplumdaki rolü, cinsiyet eşitliği ve İslam'da kadının yeri konularında hem ülkesinde hem de islam coğrafyasında öncü bir sesti.

Adnan Genç, deneyimli bir gazeteci ve geçenlerde iki ayrı haber sitesine aynı yazıyı vererek; ‘Bu sitedeki 100. Yazım üzerine’ başlıklı bir makale ile onu yakından tanıdık. Dizgicilikten yayın yönetmenliğine; yayınevi kuruculuğundan gazete kurmaya kadar sektördeki her düzey ve türde işini yapan bir emekçi…

Uzun yıllar İstanbul Üniversitesi (İÜ) Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü Felsefe Tarihi Kürsüsü’nde ve Türk Dil Kurumu’nda (TDK) Prof. Dr. Macit Gökberk ile çalışmış olan Prof. Dr. Bedia Akarsu 27 Ocak 1921 tarihinde doğdu. Aydınlanmacı dünya görüşünün önemli bir temsilcisi olan, ardından birçok eser ve değerli bir kütüphane bırakan Bedia Akarsu’yu 26 Şubat 2016 tarihinde kaybettik.

Yazının sonunda verdiğim kitaplardan (zaman zaman yaptığım okumalardan) ulaştığım sonuçlara göre, Şeyh Bedrettin (ölümü 17 Aralık) çok kanlı bastırılan bir halk hareketinin lideridir, öncüsüdür. Onun felsefesini daha iyi anlayabilmek için, yaptığım üç saptamayı göz ardı etmemek gerekiyor görüşündeyim. Aslında bu üç saptamanın bütünüyle benim ulaştığım bir sonuç olarak görülmesini de istemiyorum. Çünkü böyle bir sonuç belirtilmese de Bedrettin'in gerçekliğinde var zaten.

Ben, en azından bu yazı çerçevesinde düşüncelerimi daha iyi açıklamak için böyle bir bölümlemeyi gerekli ve zorunlu gördüm.

Bizde daha çok bilim kurgu romanlarıyla okunan ve tanınan Ursula K. Le Guin’in hayatının son döneminde yazdığı şiirleri Şimdilik Her Şey Yolunda-Son Şiirler 2014-2018 adıyla yayımlandı. Gökçenur Ç.’nin şiir estetiği ve tadını okura hissettiren çevirisiyle dilimize aktarılan şiirler, bu önemli yazarın şair kimliğini de açıkça ortaya koyuyor. Bu kısa yazıda Le Guin’in şiirlerinde önemli gördüğüm bazı yönleri ele almak istiyorum.

Gazeteci, yazar ve çevirmen Yurdakul Fincancıoğlu, 29 Kasım'da hayatını kaybetti. Fincancıoğlu, Karl Marx'ın "Artı-Değer Teorileri" ile "Yabancılaşma"; Vladimir Lenin'in "Tasfiyecilik Üzerine", "Bir Adım İleri, İki Adım Geri" kitapları da dahil olmak üzere pek çok kitabı Türkçeye kazandırmıştı.

Günlük internet dergisi Ters Dergi’de Arkadaş Zekai Özger’in hayatının bir kesiti çizgi öykü olarak yayımlanacak. Senaryosunu Özge Yurttaş'ın yazdığı çizgi öykünün illüstrasyonları ise Ali Doğanlı'ya ait. 

Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından Adalet Ağaoğlu hayatını kaybetti. Boğaziçi Üniversitesi’inden yapılan açıklamada, ‘’Fahri Doktora sahibi değerli yazar Adalet Ağaoğlu'nu kaybettik. Eserleriyle her zaman yaşayacak" denildi. 

Ayşe Erkmen 2020 Ernst Franz Vogelmann Heykel Ödülü’ne layık görüldü. İstanbul ve Berlin’de yaşayan sanatçıya ödülü 17 Temmuz’da verilecek.

Metin Altıok denince aklıma ilk gelen kitap Kendinin Avcısı’dır. Bulmam biraz maceralı olmuştu, ama bu kitapla birlikte benim şairlerim arasında yer almıştı Metin Altıok. 1980’li yıllardan bugüne içimdeki yerini koruyor.

Moskova'da "Nazım Hikmet’i anma etkinliklerini daha da zenginleştirmek ve Türkiye ile Rusya arasında kültür-sanat etkinliklerine katkıda bulunmak amacıyla" Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı kurulduğu ilan edildi.

Türkiye’nin önemli düşünürlerinden Oruç Aruoba 72 yaşında hayatını kaybetti. Metis Yayınları ölüm haberini "Sevgili Oruç Aruoba'yı kaybetmenin büyük üzüntüsünü yaşıyoruz. Ailesine, sevenlerine, okurlarına başsağlığı dileriz" mesajıyla paylaştı.

Gazeteci, yazar ve müzisyen Mahmut Çınar'ın kaleme aldığı ve Bülent Ortaçgil’in çocukluğundan aile ilişkilerine, gündelik hayatından müzik çalışmalarına bir nehrin akışını andıran hayat hikâyesi, Bu Su Hiç Durmaz, İnkılâp Kitabevi etiketiyle okurlara ulaşıyor.

Tutkulu gerçekliğin mimarı Jack London’ı ve edebiyatını anlatan Çevirmen Levent Cinemre, “Yarattığı güçlü imgeleri güçlü olay örgüleriyle okurun zihnine nakşedebilen" Jack London’ın 51 kitabını da Türkçeye çevirmek istiyor.

Dünyaca ünlü çizgiroman serisi "Galyalı Asteriks'in Maceraları"nın çizeri Albert Uderzo, Paris yakınlarında yer alan Neuilly-sur-Seine kasabasındaki evinde hayatını kaybetti. Serinin metin yazarı Rene Goscinny ile birlikte Asteriks ve en yakın arkadaşı Oburiks'in, antik Roma döneminde geçen maceralarının babası sayılan 92 yaşındaki Uderzo'nun kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdiği ve ölümünün koronavirüsle ilgili olmadığı bildirildi.

PEN Türkiye Yazarlar Derneği 2020 Şiir Ödülü, Ahmet Telli’ye değer görüldü. Ahmet Telli de 21 Mart Dünya Şiir Günü hazırladığı bildiride, şiirin kardeşçe ve yaşama sevincinin rüzgârıyla dolu bir dünyanın olabilirliğini gösterdiğini belirterek "Şiir hepbirlikte’liğe çağrı çıkarır..." dedi.

Nilüfer Belediyesi Kütüphaneleri’nin 2013 yılında başlattığı Yılın Yazarı Projesi'nde, 2020 yılını yazar Fakir Baykurt'a adadı. Nilüfer’de yılın yazarı ilan edilen Fakir Baykurt, eserleriyle yıl boyunca düzenlenecek sergi, söyleşi ve atölye gibi farklı birçok etkinlikte her yaştan okurla buluşacak.

Sol Yayınları’nın kurucusu, yazar Muzaffer (İlhan) Erdost, 87 yaşında hayatını kaybetti. Erdost’un, tedavi gördüğü Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yaşamını yitirdiği öğrenildi.

Usta yazar Yaşar Kemal aramızdan ayrılmasının beşinci yıldönümü haftasında, Yaşar Kemal Vakfı’nın içinde olduğu çeşitli etkinliklerde farklı sesler, farklı temalarla anlatılacak.

Demokrasisi kıt, egemenleri yoz olan ülkelerde de er geç gün gelir, devran döner; hakka, hukuka, eşitliğe, kardeşliğe inananların yaptıkları yasalar yürürlüğe girer. Bu mutlu sonuca doğru gidebilmenin, bu sonuca bir an önce kavuşabilmenin yolu o ülkedeki eylemcilerin (aktivistlerin) sayılarının coğaltılmasına ve bu kimselerin etkin cabalar sergileyebilmelerine bağlıdır. Bu nedenle aktivistleri, özellikle bu toprakların aktivistlerini tanımamız gerekir:

Her şeyin şiire konu olabileceği düşüncesiyle yazan Nâzım Hikmet’in sadece şiirine değil tüm alanlardaki üretim ve faaliyetlerine odaklanan “Şiir Dünyadan İbaret: Nâzım Hikmet Üzerine Yeni Çalışmalar” kitabının yazarları Kitaplar Arasında etkinliğinde okurlarla buluştu.

19 Aralık 2002’de kaybettiğimiz yazar, eleştirmen, yayıncı ve eğitimci Memet Fuat, ölüm yıl dönümünde Boğaziçi Üniversitesi Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen “Çağını Görebilen Yazar: Memet Fuat” isimli panel ile anıldı. Memet Fuat’ın dergiciliği, eleştirmenliği ve yayıncılığının konuşulduğu panelde  Memet Fuat’ı tanıyanlar onun hayatlarında bıraktığı izleri katılımcılarla paylaştı.

Türk tiyatrosunun usta ismi, akciğer rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü hastanede 91 yaşında vefat etti. Hayatına sayısız oyun ve ödüller sığdıran Kenter, 2009-2010 sezonunda Kraliçe Lear oyununu yönetti ve baş rolünü oynadı. 

Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı TÜSTAV, Ruhi Su’nun aramızdan ayrılışının 34. yılında Sofya Radyosuna verdiği röportajdan bir bölümün ses kaydını ve kaydın çözümünü yayınladı. Paylaşıyoruz.

Percy Bysshe Shelley otuzuncu yaş gününe birkaç gün kala, 8 Temmuz 1822’de, Akdeniz’de boğularak öldü. Lord Byron’dan gelen maddi jestle aldığı ve Don Juan adını verdiği tekne İtalya’nın La Spezia kasabası açıklarında alabora olmuştu! Yıllar önce intiharına sebep olduğu ilk eşi gibi, o da boğularak ölmüştü…

Boğaziçi Üniversitesi Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi bünyesinde yürütülen “Kişisel Arşivi Işığında Leylâ Erbil’in Edebi Dünyası” isimli proje, Türkçe edebiyatın önemli isimlerinden Leylâ Erbil’in kişisel arşivini kataloglayarak dijital ortama aktarıp araştırmacılarla paylaşıma açmayı hedefliyor.

Çağdaş şiirin en önemli isimlerinden küçük İskender kansere yenik düştü. 55 yaşında hayata veda eden küçük İskender, “Benim öldüğümü duydukları gün dansa gitsinler. Bir gün önce dansa gidenler de çok özledikleri sevgililerini arasınlar. Böyle bir adam yaşadı diye eğlensinler” demişti…

Romanlarında, Sanayi Devrimi yıllarının yoksullarını, emekçileri, açlık ve sefaleti, sağlıksız evleri betimleyen; Marx ve Engels’in “... İçinde yaşanılan dönemi tüm pislikleriyle anlatan gerçekçi yazar” olarak tanımladığı Charles Dickens’ın kendisi de çocuk yaşta işçi olarak çalışmıştı.

Anadolu insanının renklerini ustaca tuvale yansıtan ressam İbrahim Balaban 98 yaşında yaşama veda etti. Bursa Cezaevi'nde tanıştığı Nâzım Hikmet'in desteği ve ilgisi sayesinde resim yeteneğini ortaya çıkaran Balaban bugüne kadar 2 binden fazla tablo ve bunun birkaç katı desen üretti.

Ahmed Arif, ölümünün 28’inci yılında Pen Yazarlar Derneği Diyarbakır Temsiliciği tarafından düzenlenen etkinlikle anıldı. Sur’ların dibindeki Ahmed Arif büstünün bulunduğu parkta yapılan etkinlikte, Diyarbakır’da yaşayan şair ve yazarlar, Ahmed Arif şiirlerini okudu.

15 yaşında ‘bar boy’ olarak başladığı barmenlik hayatını bir yazar ve içki kültürü temsilcisi olarak sonlandırdı. Çilingir sofraları, Rakı adabı gibi konuların piriydi. Ama esas mesleği barmenlikti. ‘Eski İstanbul Barları’, okumaktan en çok keyif aldığım kitabıdır.

TÜYAP tarafından Türkiye Yayıncılar Birliği’nin işbirliği ile hazırlanan 38. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın “Onur Yazarı” Adnan Özyalçıner olarak belirlendi. 2-10 Kasım 2019 tarihleri arasında düzenlenecek fuarın teması ise “Edebiyatımızda 50 Kuşağı” olacak.

“Bu ülkedeki tüm halklar özgür olmadıkça, demokrasi gelemeyecektir” diyen Abdülkadir Pirhasan ya da sanat dünyasındaki adıyla Vedat Türkali, 13 Mayıs 1919’da doğdu. Bu dünyadan göçtüğü güne kadar yumruğu hep yukarıdaydı.

Çağdaş Yunan şiirinin en önemli ismi Konstantinos Kavafis, 29 Nisan 1863’te İskenderiye’de doğdu, birkaç kez ayrılsa da hep doğduğu şehre döndü. O şehirde; doğduğu gün öldü.

Son kitabı “Ben Leyla Gencer” bağlamında Gencer’in müzik serüveni ve bugünün sanatçılarına bıraktığı mirası anlatan Evin İlyasoğlu, sanatçıyı kişileştirerek kendini var etme yolculuğunda yaşadığı coşkularını, hayal kırıklıklarını, sevinçlerini, acılarını kendi ağzından hikâyeleştiriyor.

Türkiye’de feminist düşüncenin öncülerinden biri olarak bilinen ve 60 yıllık ömrü boyunca kadın hareketine ciddi kazanımlar sağlayan gazeteci-yazar Duygu Asena bugün doğdu.

Türkçeye "Benden Selam Söyle Anadolu’ya" adıyla çevrilen "Kanlı Topraklar" romanıyla dünya çapında tanınan Dido Sotiriyu, 18 Şubat 1909'da Aydın Şirince kasabasında doğdu. Hayatı boyunca kadın hakları, insan hakları ve demokrasi mücadelesinin içinde yer aldı.

31 Aralık’ta hayatını kaybeden Gülriz Sururi için, Türkiye’nin ilk Müslüman profesyonel primadonnası olan annesi Suzan Lütfullah’ın sahneye çıktığı Süreyya Operası’nda tören düzenlendi. “Aşka, Sanata, Yaşama dair” başlığı ile düzenlenen etkinlikte Gülriz Sururi ile 2017 yılında yaşamını yitiren eşi Engin Cezzar anıldı.

Berger’i anlatan yeni biyografi çalışmasında yılgınlıklarımıza, korkularımıza, ümit ve arzularımıza bugüne kadar en güçlü ve tutkulu şekilde hitap eden bir yazar okuyucuya sunulmaktadır.